Bureau voor Bouwhistorie en Architectuurgeschiedenis
Fort Ruigenhoek Utrecht
 

In verband met de voorgenomen herontwikkeling van fort Ruigenhoek heeft Staatsbosbeheer in 2017 door BBA een bouwhistorisch onderzoek laten uitvoeren.

Dit fort werd in 1869-1870 aangelegd aan de noordoostzijde van Utrecht als onderdeel van de verdedigingsring aan de oostzijde van de stad voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Fort Ruigenhoek ligt in die linie tussen fort De Gagel en fort Blauwkapel en moest de verdediging van die forten flankeren en twee toegangswegen (accessen) verdedigen in een gebied dat moeilijk was te inunderen.

Het fort heeft een aardwerk met vier bastions en daarbinnen bomvrije kazernes, remises, kazematten en groepsschuilplaatsen. De bomvrije gebouwen konden onderdak bieden aan meer dan 200 man. Aan het fort zijn aanpassingen gemaakt in de jaren zeventig van de 19de eeuw en in de aanloop tot de twee Wereldoorlogen, toen het werd uitgebouwd als infanteriesteunpunt. De 20ste-eeuwse aanpassingen zijn veelal in beton uitgevoerd. Na de Tweede Wereldoorlog diende het fort vooral voor opslag.